Ważna uchwała Sądu Najwyższego w sprawach o podział majątku.
Sąd Najwyższy uchwałą z dnia 28 marca 2019 roku ostatecznie rozstrzygnął zasady obliczania wartości nieruchomości obciążonej hipoteką w postępowaniu o podział majątku. To kontrowersyjne zagadnienie miało kluczowe znaczenie dla byłych małżonków, którzy po orzeczeniu rozwodu dokonywali podziału majątku wspólnego, w skład którego wchodziła nieruchomość obciążona hipoteką.
REKLAMA
Wobec popularyzacji kredytów bankowych wiążących się z zabezpieczeniem hipotecznym, sądy stanęły przed koniecznością oceny, jakie konsekwencje dla wartości nieruchomości wywołuje jej obciążenie. Powyższe rozstrzygnięcie ma szczególne znaczenie na tle postępowań o podział majątku wspólnego, zwłaszcza wtedy, gdy głównym składnikiem majątku jest nieruchomość obciążona hipoteką zabezpieczającą kredyt o znacznej wartości, zaciągnięty na wiele lat.
Dotychczasowa praktyka sądownicza nie była wprawdzie jednolita, ale dominował w niej pogląd o słuszności uwzględniania wartości zadłużenia hipotecznego przy ustalaniu wartości samej nieruchomości. W konsekwencji, przy wycenie nieruchomości na potrzeby podziału majątku od jej wartości rynkowej odejmowano wartość aktualnego zadłużenia hipotecznego.
Takie rozwiązanie budziło jednak kontrowersje i nie zawsze zapewniało sprawiedliwy podział majątku, uwzględniający interesy obojga byłych małżonków. Zaznaczenia wymaga także fakt, że podział majątku, niezależnie od przyjętego sposobu obliczania wartości nieruchomości, nie wywiera wpływu na samo zobowiązanie wynikające z kredytu. Co do zasady, byli małżonkowie w dalszym ciągu pozostają solidarnymi dłużnikami osobistymi, zobowiązanymi do spłaty kredytu w całości.
Sąd Najwyższy uchwałą z dnia 28 marca 2019 roku (sygn. akt III CZP 21/18) przesądził, że w sprawie o podział majątku wspólnego małżonków, obejmującego nieruchomość obciążoną hipoteką, jej wartość ustala się z pominięciem wartości obciążenia hipotecznego, chyba że przemawiają przeciwko temu ważne względy. Za takie okoliczności Sąd uznał między innymi zwolnienie przez bank jednego z małżonków z długu czy porozumienie zawarte pomiędzy małżonkami co do przejęcia zobowiązań.
Za przyjęciem stanowiska prezentowanego w omawianej uchwale opowiedział się także Rzecznik Praw Obywatelskich, argumentując, że odejmowanie kwoty zobowiązania kredytowego od rynkowej wartości nieruchomości jest pewną symulacją, aktualną wyłącznie na dzień dokonywania podziału. Takie rozwiązanie mogłoby prowadzić do naruszenia interesów któregoś z byłych małżonków w przyszłości.
Należy bowiem pamiętać, że wartość zobowiązania kredytowego może ulec zmianie, w szczególności wobec różnic kursowych, zmiennej stopie oprocentowania czy zmianie kosztów obsługi kredytowej. Wówczas, wartość nieruchomości wyceniona w dacie podziału majątku, mogłaby w przyszłości ulec znacznemu obniżeniu lub podwyższeniu.
Rozwiązanie zaproponowane przez Sąd Najwyższy ma szansę zapewnić uczestnikom postępowania możliwe najpełniejszą równowagę majątkową, niezależną od zmieniających się okoliczności związanych z wysokością zaciągniętego kredytu.
Ponadto, obecna praktyka pozwala na ostateczne rozliczenie małżonków z chwilą spłaty całego kredytu, już po dokonaniu podziału majątku wspólnego. Oznacza to, że w razie powstania ewentualnych nierówności, na przykład w zakresie wysokości dokonywanych spłat, byli małżonkowie będą mogli dochodzić wzajemnych roszczeń na drodze sądowej, pomimo uprawomocnienia się postanowienia o podziału majątku.
Julia Ziemska uczestniczy w bieżącej obsłudze prawnej sporów sądowych, w tym w szczególności w sprawach z zakresu prawa cywilnego, karnego i karnego gospodarczego.
Zajmuje się rozwiązywaniem sporów dotyczących ochrony dóbr osobistych, prawa autorskiego, roszczeń z prawa prasowego, a także sporów gospodarczych. Posiada doświadczenie w zakresie tworzenia i wdrażania kompleksowych procedur compliance w podmiotach gospodarczych, w tym procedur dla branży prasowej, hazardowej i FMCG.
W trakcie studiów, w ramach działalności studenckiej, była koordynatorem zespołu Studenckiej Poradni Prawnej Uniwersytetu SWPS, w której kierowała pracami nad świadczeniem bezpłatnej pomocy prawnej w zakresie prawa cywilnego. Przed dołączeniem do Zięba & Partners, Julia zdobywała doświadczenie w wiodących warszawskich kancelariach prawnych oraz w Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.
Zięba & Partners (Z&P) to pełnozakresowa firma prawnicza z bogatym doświadczeniem i wiodącymi prawnikami w obszarach Prawa Korporacyjnego, Fuzji i Przejęć, Rynków Kapitałowych, Prawa Nowych Technologii i Własności Intelektualnej, Ochrony Danych Osobowych i Cyberbezpieczeństwa, Rozwiązywania Sporów, Prawa Nieruchomości, Prawa Energetycznego i Zasobów Naturalnych, Infrastruktury i Budownictwa, Handlu Detalicznego i FMCG oraz Prawa Podatkowego. Z&P posiada dwa biura: jedno w Warszawie przy ul. Poznańskiej 37, a drugie w Krakowie przy ul. Pilotów 2E. Charakteryzują nas: łączenie prawa i biznesu, nieszablonowe rozwiązania, dbałość o szczegóły, najwyższe standardy, staranność i szacunek dla naszych Klientów.
Dotychczasowa praktyka sądownicza nie była wprawdzie jednolita, ale dominował w niej pogląd o słuszności uwzględniania wartości zadłużenia hipotecznego przy ustalaniu wartości samej nieruchomości. W konsekwencji, przy wycenie nieruchomości na potrzeby podziału majątku od jej wartości rynkowej odejmowano wartość aktualnego zadłużenia hipotecznego.
Takie rozwiązanie budziło jednak kontrowersje i nie zawsze zapewniało sprawiedliwy podział majątku, uwzględniający interesy obojga byłych małżonków. Zaznaczenia wymaga także fakt, że podział majątku, niezależnie od przyjętego sposobu obliczania wartości nieruchomości, nie wywiera wpływu na samo zobowiązanie wynikające z kredytu. Co do zasady, byli małżonkowie w dalszym ciągu pozostają solidarnymi dłużnikami osobistymi, zobowiązanymi do spłaty kredytu w całości.
Sąd Najwyższy uchwałą z dnia 28 marca 2019 roku (sygn. akt III CZP 21/18) przesądził, że w sprawie o podział majątku wspólnego małżonków, obejmującego nieruchomość obciążoną hipoteką, jej wartość ustala się z pominięciem wartości obciążenia hipotecznego, chyba że przemawiają przeciwko temu ważne względy. Za takie okoliczności Sąd uznał między innymi zwolnienie przez bank jednego z małżonków z długu czy porozumienie zawarte pomiędzy małżonkami co do przejęcia zobowiązań.
Za przyjęciem stanowiska prezentowanego w omawianej uchwale opowiedział się także Rzecznik Praw Obywatelskich, argumentując, że odejmowanie kwoty zobowiązania kredytowego od rynkowej wartości nieruchomości jest pewną symulacją, aktualną wyłącznie na dzień dokonywania podziału. Takie rozwiązanie mogłoby prowadzić do naruszenia interesów któregoś z byłych małżonków w przyszłości.
Należy bowiem pamiętać, że wartość zobowiązania kredytowego może ulec zmianie, w szczególności wobec różnic kursowych, zmiennej stopie oprocentowania czy zmianie kosztów obsługi kredytowej. Wówczas, wartość nieruchomości wyceniona w dacie podziału majątku, mogłaby w przyszłości ulec znacznemu obniżeniu lub podwyższeniu.
Rozwiązanie zaproponowane przez Sąd Najwyższy ma szansę zapewnić uczestnikom postępowania możliwe najpełniejszą równowagę majątkową, niezależną od zmieniających się okoliczności związanych z wysokością zaciągniętego kredytu.
Ponadto, obecna praktyka pozwala na ostateczne rozliczenie małżonków z chwilą spłaty całego kredytu, już po dokonaniu podziału majątku wspólnego. Oznacza to, że w razie powstania ewentualnych nierówności, na przykład w zakresie wysokości dokonywanych spłat, byli małżonkowie będą mogli dochodzić wzajemnych roszczeń na drodze sądowej, pomimo uprawomocnienia się postanowienia o podziału majątku.
Julia Ziemska uczestniczy w bieżącej obsłudze prawnej sporów sądowych, w tym w szczególności w sprawach z zakresu prawa cywilnego, karnego i karnego gospodarczego.
Zajmuje się rozwiązywaniem sporów dotyczących ochrony dóbr osobistych, prawa autorskiego, roszczeń z prawa prasowego, a także sporów gospodarczych. Posiada doświadczenie w zakresie tworzenia i wdrażania kompleksowych procedur compliance w podmiotach gospodarczych, w tym procedur dla branży prasowej, hazardowej i FMCG.
W trakcie studiów, w ramach działalności studenckiej, była koordynatorem zespołu Studenckiej Poradni Prawnej Uniwersytetu SWPS, w której kierowała pracami nad świadczeniem bezpłatnej pomocy prawnej w zakresie prawa cywilnego. Przed dołączeniem do Zięba & Partners, Julia zdobywała doświadczenie w wiodących warszawskich kancelariach prawnych oraz w Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.
Zięba & Partners (Z&P) to pełnozakresowa firma prawnicza z bogatym doświadczeniem i wiodącymi prawnikami w obszarach Prawa Korporacyjnego, Fuzji i Przejęć, Rynków Kapitałowych, Prawa Nowych Technologii i Własności Intelektualnej, Ochrony Danych Osobowych i Cyberbezpieczeństwa, Rozwiązywania Sporów, Prawa Nieruchomości, Prawa Energetycznego i Zasobów Naturalnych, Infrastruktury i Budownictwa, Handlu Detalicznego i FMCG oraz Prawa Podatkowego. Z&P posiada dwa biura: jedno w Warszawie przy ul. Poznańskiej 37, a drugie w Krakowie przy ul. Pilotów 2E. Charakteryzują nas: łączenie prawa i biznesu, nieszablonowe rozwiązania, dbałość o szczegóły, najwyższe standardy, staranność i szacunek dla naszych Klientów.
PRZECZYTAJ JESZCZE
